پیامدهای اجتماعی تلفن همراه : ظهور جامعه ارتباطات شخصی Social Implications of Mobile Telephony: The Rise of Personal Communication Society
- نوع فایل : کتاب
- زبان : فارسی
- ناشر : وایلی Wiely
- چاپ و سال / کشور: 2008
توضیحات
رشته های مرتبط: فناوری اطلاعات و ارتباطات، مخابرات سیار، سوئیچ
چشم انداز رسانه در دهه های اخیر عمیقا متحول شده است. در گذشته فضای رسانه ای در حاکمیت مطلق رسانه های جمعی وتوده ای بود اما فضای رسانه ای کنونی به سوی فردی شدن در حرکت است.در این گذار ارتباطات سیار نقش مهمی باز می کند و نرخ های اقتباس ان حتی از اینترنت هم پیشی گرفته است.استدلال مقاله کنونی ان است که استفاده و اقتباس گسترده تلفن همراه نشانه گذار به یک ” جامعه ارتباطات شخصی ” است و برخی ازحوزه کلیدی تغیر اجتماعی از جمله معنای نمادین فناوری ؛ اشکال جدید هماهنگی و شبکه سازی اجتماعی ؛ خصوصی سازی فضاهای عمومی و فرهنگ تلفن همراه جوانان بر ان شهادت می دهد. به مانند تلویزیون در دهه ۱۹۸۰ و اینترنت در دهه ۱۹۹۰؛ تلفن همراه در هیئت یکی از فناوری های تعین کننده عصر ما ظاهر شده است ( کاستلز و دیگران ۲۰۰۷ ). شمار روبه افزایش مشترکان تلفن همراه در جهان به میلیارد رسیده است ( اتحادیه بین المللی ارتباطات ؛ ۲۰۰۷ ). رشداستفاده و اقتباس موبایل به نتایج اجتماعی گوناگونی منجرشده است و اشکال جدید خود ابرازی؛ اشکال جدید ارتباط اجتماعی و استفاده شخصی از عرصه عمومی از ان جمله اند. مقاله می خواهد برخی از حوزه های اصلی تغیر اجتماعی را که نتیجه استفاده و اقتباس گسترده تلفن همراه است را بررسی کند و در عین حال به لحاظ نظری انها را در رابطه پویای میان فناوری و جامعه قرار می دهد. به پیروی از مارشال مک لوهان ؛ مانوئل کاستلز و دیگران ما هم استدلال می کنیم که پیامدهای اجتماعی فناوری تلفن گام مهمی است که در راستای حرکت از عصر رسانه های سنتی جمعی به جامعه نوین ارتباطات شخصی برداشته می شود. مک لوهان ( ۱۹۶۲؛ ۱۹۶۴ ) معتقد بود که ویژگی های فناوری های ارتباطات بنباد شناخت بشری و سازمان اجتماعی را تعین می کند. ظهورو توسعه چاپ جامعه را به یک عصر بصری وارد کرد ولی تلویزیون ؛ رادیو و فیلم ما را به یک عصر توده ای اورد. این استدلال در عبارت مشهور مک لوهان به اختصار بیان شده است : ” رسانه پیام است “. در عصر توده ای اواسط قرن بیستم ارتباطات باواسطه، ذاتا یک طرفه بود و از نهادهای رسانه ای برای عموم مردم پخش می شد.در عصر مصرف رسانه ای و توده ای جای اندکی برای فردیت و محتوای خصوصی وجود داشت. در زمانی نزدیک تر به ما هم مانوئل کاستلز در مورد گرایش مساوات گرایانه جریان های اطلاعات نظریه ای ارائه کرده است. به اعتقاد کاستلز ( ۲۰۰۰ ) فناوری های اطلاعات و ارتباطات دهه ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ گونه ای از تغیر سازمان اجتماعی را تغذیه می کند که شبکه های اجتماعی منعطف ، فاقد تمرکز و مبتنی برعلائق مشترک ( به جای محل جغرافیایی مشترک ) ویژگی های اساسی ان است. کاستلز همانند مک لوهان این تغیر فراگیر را نتیجه پیدایش یک جامعه جدید ( جامعه شبکه ای ) می داند (۲۰۰۰). در حقیقت کاستلز با گفتن ” شبکه پیام است ” اشکارا روح مک لوهان را احضار کرده است (۲۰۰۱ ). ذکر این نکته مهم است که مک لوهان تغیر اجتماعی را به استفاده و توسعه فناوری ها نسبت داده است ولی کاستلز چنین نکرده است. درعوض کاستلز استدلال می کند که تغیرات فناوری های ارتباطات ؛ همان عاملی است که تغیرات اجتماعی را تغذیه می کند. به اعتقاد او ” توسعه منطق سازمانی جدیدی که با دگرگونی های تکنولوژیک کنونی در ارتباط است ولی بدان وابسته نیست ؛ ویژگی اقتصاد اطلاعاتی و جهانی نوظهور است ” (۲۰۰۴، ۱۶۴). دیدگاه های مک لوهان و کاستلز در مورد جبرگرایی تکنولوژیک متفاوت است ولی می توان انها را در موازات هم دید زیرا هردوی انها برای درک جامعه از چارچوب فناوری های ارتباطات استفاده می کنند. ادعای این دو نظریه ان نیست که فناوری جامعه را شکل می دهد بلکه از تولید و بازتولید نظم اجتماعی در کانال نظام های ارتباطات سخن می گویند. مقاله حاضر با طرح این استدلال که ما به عصر جدیدی از فناوری های فردی ارتباطات وارد شده ایم همین خط فکری را ادامه می دهد. در جوامع امروزین فناوری های ارتباطات حاکم شده اند و ویزگی اساسی این فناوری ها ( به خصوص تلفن همراه ) ماهیت فردی انان است. علاوه بر این ماهیت فردی فناوری هایی مثل تلفن همراه چارچوب مفیدی برای درک پیامدهای اجتماعی استفاده و اقتباس فناوری فراهم می اورد. گذار از عصر توده ای مک لوهان به عصر شبکه ای کاستلز نوعی پیشرفت است ولی عصرفردی کنونی با اعصار قبلی خود تفاوت بنیادی ندارد بلکه نتیجه توسعه طبیعی ان است. این بدان معناست که عصر ارتباطات فردی که در استفاده و اقتباس گسترده تلفن همراه تجلی پیدا کرده است با جامعه شبکه ای دهه ۱۹۹۰ تفاوت اندکی دارد. ما در این جا استدلال می کنیم که حرکت به سوی عصری که ابزارهای ارتباطی فردی بران حاکم است به پیامدهای اجتماعی مهمی منجر می شود. درادامه با تمرکز بر تلفن همراه برخی از تغیرات کلیدی، مربوط به ماهیت فردی فناوری های ارتباطات را بررسی خواهیم کرد.
چشم انداز رسانه در دهه های اخیر عمیقا متحول شده است. در گذشته فضای رسانه ای در حاکمیت مطلق رسانه های جمعی وتوده ای بود اما فضای رسانه ای کنونی به سوی فردی شدن در حرکت است.در این گذار ارتباطات سیار نقش مهمی باز می کند و نرخ های اقتباس ان حتی از اینترنت هم پیشی گرفته است.استدلال مقاله کنونی ان است که استفاده و اقتباس گسترده تلفن همراه نشانه گذار به یک ” جامعه ارتباطات شخصی ” است و برخی ازحوزه کلیدی تغیر اجتماعی از جمله معنای نمادین فناوری ؛ اشکال جدید هماهنگی و شبکه سازی اجتماعی ؛ خصوصی سازی فضاهای عمومی و فرهنگ تلفن همراه جوانان بر ان شهادت می دهد. به مانند تلویزیون در دهه ۱۹۸۰ و اینترنت در دهه ۱۹۹۰؛ تلفن همراه در هیئت یکی از فناوری های تعین کننده عصر ما ظاهر شده است ( کاستلز و دیگران ۲۰۰۷ ). شمار روبه افزایش مشترکان تلفن همراه در جهان به میلیارد رسیده است ( اتحادیه بین المللی ارتباطات ؛ ۲۰۰۷ ). رشداستفاده و اقتباس موبایل به نتایج اجتماعی گوناگونی منجرشده است و اشکال جدید خود ابرازی؛ اشکال جدید ارتباط اجتماعی و استفاده شخصی از عرصه عمومی از ان جمله اند. مقاله می خواهد برخی از حوزه های اصلی تغیر اجتماعی را که نتیجه استفاده و اقتباس گسترده تلفن همراه است را بررسی کند و در عین حال به لحاظ نظری انها را در رابطه پویای میان فناوری و جامعه قرار می دهد. به پیروی از مارشال مک لوهان ؛ مانوئل کاستلز و دیگران ما هم استدلال می کنیم که پیامدهای اجتماعی فناوری تلفن گام مهمی است که در راستای حرکت از عصر رسانه های سنتی جمعی به جامعه نوین ارتباطات شخصی برداشته می شود. مک لوهان ( ۱۹۶۲؛ ۱۹۶۴ ) معتقد بود که ویژگی های فناوری های ارتباطات بنباد شناخت بشری و سازمان اجتماعی را تعین می کند. ظهورو توسعه چاپ جامعه را به یک عصر بصری وارد کرد ولی تلویزیون ؛ رادیو و فیلم ما را به یک عصر توده ای اورد. این استدلال در عبارت مشهور مک لوهان به اختصار بیان شده است : ” رسانه پیام است “. در عصر توده ای اواسط قرن بیستم ارتباطات باواسطه، ذاتا یک طرفه بود و از نهادهای رسانه ای برای عموم مردم پخش می شد.در عصر مصرف رسانه ای و توده ای جای اندکی برای فردیت و محتوای خصوصی وجود داشت. در زمانی نزدیک تر به ما هم مانوئل کاستلز در مورد گرایش مساوات گرایانه جریان های اطلاعات نظریه ای ارائه کرده است. به اعتقاد کاستلز ( ۲۰۰۰ ) فناوری های اطلاعات و ارتباطات دهه ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ گونه ای از تغیر سازمان اجتماعی را تغذیه می کند که شبکه های اجتماعی منعطف ، فاقد تمرکز و مبتنی برعلائق مشترک ( به جای محل جغرافیایی مشترک ) ویژگی های اساسی ان است. کاستلز همانند مک لوهان این تغیر فراگیر را نتیجه پیدایش یک جامعه جدید ( جامعه شبکه ای ) می داند (۲۰۰۰). در حقیقت کاستلز با گفتن ” شبکه پیام است ” اشکارا روح مک لوهان را احضار کرده است (۲۰۰۱ ). ذکر این نکته مهم است که مک لوهان تغیر اجتماعی را به استفاده و توسعه فناوری ها نسبت داده است ولی کاستلز چنین نکرده است. درعوض کاستلز استدلال می کند که تغیرات فناوری های ارتباطات ؛ همان عاملی است که تغیرات اجتماعی را تغذیه می کند. به اعتقاد او ” توسعه منطق سازمانی جدیدی که با دگرگونی های تکنولوژیک کنونی در ارتباط است ولی بدان وابسته نیست ؛ ویژگی اقتصاد اطلاعاتی و جهانی نوظهور است ” (۲۰۰۴، ۱۶۴). دیدگاه های مک لوهان و کاستلز در مورد جبرگرایی تکنولوژیک متفاوت است ولی می توان انها را در موازات هم دید زیرا هردوی انها برای درک جامعه از چارچوب فناوری های ارتباطات استفاده می کنند. ادعای این دو نظریه ان نیست که فناوری جامعه را شکل می دهد بلکه از تولید و بازتولید نظم اجتماعی در کانال نظام های ارتباطات سخن می گویند. مقاله حاضر با طرح این استدلال که ما به عصر جدیدی از فناوری های فردی ارتباطات وارد شده ایم همین خط فکری را ادامه می دهد. در جوامع امروزین فناوری های ارتباطات حاکم شده اند و ویزگی اساسی این فناوری ها ( به خصوص تلفن همراه ) ماهیت فردی انان است. علاوه بر این ماهیت فردی فناوری هایی مثل تلفن همراه چارچوب مفیدی برای درک پیامدهای اجتماعی استفاده و اقتباس فناوری فراهم می اورد. گذار از عصر توده ای مک لوهان به عصر شبکه ای کاستلز نوعی پیشرفت است ولی عصرفردی کنونی با اعصار قبلی خود تفاوت بنیادی ندارد بلکه نتیجه توسعه طبیعی ان است. این بدان معناست که عصر ارتباطات فردی که در استفاده و اقتباس گسترده تلفن همراه تجلی پیدا کرده است با جامعه شبکه ای دهه ۱۹۹۰ تفاوت اندکی دارد. ما در این جا استدلال می کنیم که حرکت به سوی عصری که ابزارهای ارتباطی فردی بران حاکم است به پیامدهای اجتماعی مهمی منجر می شود. درادامه با تمرکز بر تلفن همراه برخی از تغیرات کلیدی، مربوط به ماهیت فردی فناوری های ارتباطات را بررسی خواهیم کرد.
Description
The media landscape has changed dramatically in recent decades, from one predominated by traditional mass communication formats to today’s more personalized network environment. Mobile communication plays a central role in this transition, with adoption rates that surpass even those of the Internet. This essay argues that the widespread diffusion and use of mobile telephony is iconic of a shift toward a new ‘personal communication society’, evidenced by several key areas of social change, including symbolic meaning of the technology, new forms of coordination and social networking, personalization of public spaces, and the mobile youth culture. The conclusion speculates on future trends in the sociotechnological climate.
